Η διαδικτυακή ημερίδα με θέμα “Πρακτικά ζητήματα Ουσιαστικού Ποινικού Δικαίου και Ποινικής Δικονομίας στα πλαίσια της αρμοδιότητας των νέων Πρωτοδικών”, που διοργανώθηκε από το antmolia.gr την 23-4-2024, αναρτήθηκε στο κανάλι μας στο youtube και μπορείτε να το παρακολουθήσετε στον ακόλουθο σύνδεσμο: https://www.youtube.com/watch?v=QKMl0K-mSXk 

Η ηλεκτρονική σελίδα antimolia.gr και οι διαχειριστές της Χρ.Σεβαστίδης, Χαρ.Σεβαστίδης, Μ.Τσέφας, Ι. Ασπρογέρακας, Π. Μποροδήμος, Ε. Κώστα, Χ. Φαρσαλιώτης, Α. Ερμίδου και Ζ.Παλιούρας διοργανώνουν:

Διαδικτυακή ημερίδα με θέμα:

Πρακτικά ζητήματα Ουσιαστικού Ποινικού Δικαίου και Ποινικής Δικονομίας στα πλαίσια της αρμοδιότητας των νέων Πρωτοδικών

Τρίτη 23 Απριλίου, ώρα 18:30

Σύνδεσμος παρακολούθησης:  https://us06web.zoom.us/j/88330724353

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΗΜΕΡΙΔΑΣ

 18:30   Έναρξη: Χαιρετισμός: Ακριβή Ερμίδου, Ειρηνοδίκης

            Συντονισμός: Παντελής Μποροδήμος, Πρωτοδίκης

Α΄ Μέρος:   Ουσιαστικό Ποινικό Δίκαιο

18:40     Το περίγραμμα του ποινολογικού μας συστήματος μετά το ν. 5090/2024

Βασίλης Αδάμπας,  Εισαγγελέας Πρωτοδικών, Επ. καθηγητής Νομικής ΔΠΘ

19:00     Επιλεγμένα ζητήματα ειδικών ποινικών νόμων

Κώστας Χαρίσης, Πρόεδρος Πρωτοδικών

Β΄  Μέρος:   Ποινική Δικονομία

19:20  Η διεύθυνση της διαδικασίας στην ποινική δίκη,  Θεοκτή Νικολαΐδου, Εφέτης

19:40  Ακυρότητες στην προδικασία και το ακροατήριο στην ποινική δίκη,

Λάμπρος Τσόγκας, Αντεισαγγελέας Εφετών

20:00  Οι αυτοτελείς ισχυρισμοί στην ποινική δίκη, Ευαγγελία Γάκη,  Δικ. Λειτουργός Ε.Δ.

20: 20  Ερωτήσεις- Συζήτηση

Συμπεράσματα – Αποφώνηση: Ζάχος Παλιούρας, Ειρηνοδίκης

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ                                                 ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΑ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ

Αθήνα, 11 Ιανουαρίου 2024

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

         Σχετικά με τα από 10/1/2024 αιτήματα, που υπέβαλαν τα κόμματα της Αντιπολίτευσης, ΣΥΡΙΖΑ -Προοδευτική Συμμαχία και ΠΑΣΟΚ -Κίνημα Αλλαγής, στη Μόνιμη Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας του Κοινοβουλίου για αποστολή στοιχείων της προκαταρκτικής πειθαρχικής διαδικασίας, που αφορούσε στην άσκηση υπηρεσιακών καθηκόντων της εισαγγελικής λειτουργού κ. Β.Βλάχου και την κλήση προς εμφάνιση ενώπιον αυτής, τόσο της Αντιπροέδρου του Αρείου Πάγου κ. Ελ. Φραγκάκη, Προέδρου του Συμβουλίου Επιθεώρησης των Πολιτικών και Ποινικών Δικαστηρίων, που αρχειοθέτησε το πόρισμα της προκαταρτικής πειθαρχικής εξέτασης, όσο και της Αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου κ. Ευδ.Πούλου, που εισηγήθηκε αυτό, επισημαίνουμε προς κάθε κατεύθυνση τα ακόλουθα:

         Θεμελιώδης αρχή του Δημοκρατικού Πολιτεύματος είναι η διάκριση των Λειτουργιών του Κράτους, της Νομοθετικής, της Εκτελεστικής και της Δικαστικής. Ουσιώδης έκφραση της αρχής αυτής είναι η ανεξαρτησία των δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργών κατά την άσκηση των καθηκόντων τους και η απαγόρευση των άλλων λειτουργιών να παρεμβαίνουν με οποιονδήποτε τρόπο σε αυτήν.

         Στο πνεύμα αυτό ο συνταγματικός και ο κοινός νομοθέτης, ρυθμίζοντας τις σχέσεις των λειτουργιών, μεταξύ άλλων, έχουν καθορίσει ότι ο πειθαρχικός έλεγχος όλων των δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργών κάθε βαθμίδος δεν μπορεί να αναφέρεται στην δικαιοδοτική τους κρίση και διεξάγεται αποκλειστικά από τα αρμόδια κατά περίπτωση δικαστικά όργανα, με διαδικασία η οποία είναι μυστική έναντι πάντων, με μόνη εξαίρεση την δημόσια συνεδρίαση πειθαρχικών δικαστηρίων.

         Στο άρθρο 43Α παρ.1 του Κανονισμού της Βουλής προβλέπεται ότι η Μόνιμη Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας μπορεί να καλεί σε ακρόαση τον Πρόεδρο και τους Αντιπροέδρους των Ανωτάτων Δικαστηρίων , τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, τον γενικό επίτροπο της Επικρατείας του Ελεγκτικού Συνεδρίου και τον γενικό επίτροπο των διοικητικών δικαστηρίων «για θέματα που αφορούν σε λειτουργικά ζητήματα της δικαιοσύνης προς το σκοπό της ενίσχυσης της διαφάνειας». Από τη σαφή και ρητή διατύπωση της ανωτέρω διάταξης ουδόλως προκύπτει ότι στα ζητήματα αυτά ανήκει ο εξατομικευμένος πειθαρχικός έλεγχος δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργών.

         Συνεπώς, η εκ μέρους των δικαστικών αρχών διαβίβαση εγγράφου ή αναφορά στο περιεχόμενο πειθαρχικής διαδικασίας, πολλώ δε, μάλλον, η παροχή εξηγήσεων και πληροφοριών σχετικών με δικαιοδοτική κρίση επί πειθαρχικής διαδικασίας εκ μέρους δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργών, ενώπιον της ανωτέρω Επιτροπής, ή οποιουδήποτε άλλου πολιτειακού οργάνου είναι αντίθετες προς τις ανωτέρω διατάξεις του Συντάγματος και της νομοθεσίας. Επισημαίνεται, εξάλλου, ότι ως Εισαγγελέας της Ε.Υ.Π. κατά το άρθρο 5 παρ.3 του ν. 3649/2008 ορίσθηκε με σημερινή απόφαση του αρμοδίου προς τούτο, δυνάμει του άρθρου 48 του Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών, Ανωτάτου, Δικαστικού Συμβουλίου ο Αντεισαγγελέας Εφετών κ. Νικ.Ορνεράκης σε αντικατάσταση της Εισαγγελέως Εφετών κ. Β. Βλάχου. Επιπλέον η Αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγιου Κ. Ευδ.Πούλου έχει οριστεί ως εισαγγελέας του άρθρου 4 παρ.2 του ν. 5002/2022 και όχι ως εισαγγελέας του άρθρου 5 παρ.3 του ν. 3649/2008.

         Από τις ανωτέρω διατάξεις καθίσταται σαφές ότι τα αρμόδια πειθαρχικά όργανα του Αρείου Πάγου και της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου κατά την άσκηση των καθηκόντων τους ένα μόνον τρόπο γνωρίζουν για την υπεράσπιση της ανεξαρτησίας της Δικαστικής Λειτουργίας : την αυστηρή τήρηση του Συντάγματος και των Νόμων.

         Αντίστοιχα, σαφές είναι ότι η αυστηρή τήρηση των ανωτέρω αρχών και κανόνων είναι καθήκον και υποχρέωση όλων.

Παναγιώτης Λυμπερόπουλος                                                           Κωνσταντίνος Τζαβέλλας

Αρεοπαγίτης                                                                                 Αντεισαγγελέας Αρείου Πάγου

Εκπρόσωπος Τύπου του                                                                 Εκπρόσωπος Τύπου της

Αρείου Πάγου                                                                                Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου

ΨΗΦΙΣΜΑ ΜΕΛΩΝ ΔΕΠ
ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΚ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΠΔ

      Oι υπογράφοντες, εν ενεργεία, ομότιμα και αφυπηρετήσαντα μέλη ΔΕΠ των Τομέων Ποινικών και Εγκληματολογικών Επιστημών των τριών Νομικών Σχολών, δηλώνουμε την αντίθεσή μας στο υπό διαβούλευση Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης «Παρεμβάσεις στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας για την επιτάχυνση και την ποιοτική αναβάθμιση της ποινικής δίκης». Οι θέσεις μας επί του Σχεδίου Νόμου είναι συνοπτικά οι ακόλουθες:
Πολλές διατάξεις του Σχεδίου εγείρουν σοβαρά ζητήματα συμβατότητας με τις διατάξεις του Συντάγματος και της ΕΣΔΑ και υπονομεύουν τον φιλελεύθερο χαρακτήρα του ουσιαστικού και δικονομικού ποινικού δικαίου.
Το Σχέδιο Νόμου δεν αποτελεί προϊόν σοβαρής επεξεργασίας μιας ειδικής νομοπαρασκευαστικής επιτροπής με σύμμετρη εκπροσώπηση όλων των φορέων (πανεπιστημιακών, δικαστικών λειτουργών, δικηγόρων), όπως παγίως συνηθίζεται και επιβάλλεται σε περιπτώσεις δομικών αλλαγών στα βασικά ποινικά νομοθετήματα. Περαιτέρω, οι προτεινόμενες αλλαγές δεν τεκμηριώνονται με ερευνητικά και στατιστικά δεδομένα σε σχέση με την πρακτική εφαρμογή του νέου Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Ειδικότερα:

Α. Στο πεδίο του ουσιαστικού ποινικού δικαίου, οι προβλεπόμενες τροποποιήσεις ανατρέπουν την ισορροπία και συνοχή του συστήματος ποινών αφενός με την αλόγιστη επίταση των ποινών και των όρων έκτισής τους με το ψευδο-εμπειρικό επιχείρημα της «ατιμωρησίας» και αφετέρου με την αντισυνταγματική πρόβλεψη γενικής δήμευσης.
Δεν εξηγείται εν τούτοις γιατί όλα τα μέτρα «αυστηροποίησης» που έχουν ληφθεί την τελευταία τετραετία δεν έχουν εισφέρει στον περιορισμό της εγκληματικότητας.
Η τιμωρητικότητα, ως επιλογή αντεγκληματικής πολιτικής, δεν είναι πρόσφορη απάντηση στην εγκληματικότητα. Μεγάλης κλίµακας εµπειρικές µελέτες έχουν καταδείξει ότι η αποτρεπτική επιρροή στον υποψήφιο δράστη δεν εξαρτάται τόσο από το ύψος της απειλούμενης στο νόμο ποινής όσο από τη βεβαιότητα και την ταχύτητα της επιβολής της (βλ. Α. Ψαρούδα-Μπενάκη (Προβλήµατα της ποινικής δικαιοσύνης στην Ελλάδα και οι νέοι ποινικοί κώδικες, Ποινικά Χρονικά 2020, σελ. 5).
Επιβάλλεται, λοιπόν, η μετατόπιση του ενδιαφέροντος από τον Ποινικό Κώδικα και τις απειλούμενες ποινές στην αστυνομική πρόληψη και τον εντοπισμό των δραστών, καθώς και στους μηχανισμούς κοινωνικού ελέγχου.

Β. Στο πεδίο του ποινικού δικονομικού δικαίου, οι προτεινόμενες αλλαγές θίγουν βασικούς πυλώνες της δίκαιης δίκης, της αρχής του κράτους δικαίου και της αναζήτησης της αλήθειας, καθιστώντας προβληματική τη φιλελεύθερη και εγγυητική λειτουργία της ποινικής δίκης.
Οι επιχειρούμενες αλλαγές φέρονται να έχουν ως στόχο την «επιτάχυνση» της ποινικής διαδικασίας, η οποία επιδιώκεται όμως με την περικοπή των δικαιωμάτων του κατηγορουμένου, τη δυσχέρανση της απρόσκοπτης πρόσβασης των θυμάτων στη Δικαιοσύνη, καθώς και με τον περιορισμό του ελέγχου και της διαφάνειας των διαδικαστικών ενεργειών και των κανόνων ορθής διεξαγωγής της δευτεροβάθμιας δίκης. Στο πνεύμα αυτό εγκαταλείπεται η θεμελιώδης αρχή της αμεσότητας με την πρωτοφανή απαλλαγή των αστυνομικών από την υποχρέωση εμφάνισης και εξέτασης στο ακροατήριο, ενώ η δευτεροβάθμια δίκη αποψιλώνεται από τον επανέλεγχο των αποδεικτικών μέσων. Οι προτεινόμενες αλλαγές δεν συνοδεύονται παντάπασιν από επιστημονική τεκμηρίωση και παροχή στατιστικών στοιχείων για τα τυχόν ελλείματα των σημερινών ρυθμίσεων ή την αναμενόμενη αποτελεσματικότητα των επιλογών του Σχεδίου. Ενδεικτικώς:
α) Παρακάμπτεται σε μεγάλη έκταση η ενδιάμεση διαδικασία ενώπιον των δικαστικών συμβουλίων και προωθείται η απευθείας παραπομπή πλήθους υποθέσεων στο ακροατήριο εν ονόματι της επιτάχυνσης, μολονότι τα δικαστικά συμβούλια επιτελούν αποδεδειγμένα πολύτιμο φιλτράρισμα των υποθέσεων αποτρέποντας την άσκοπη παραπομπή τους στα βεβαρημένα δικαστήρια. H μέχρι σήμερα εμπειρία δεν επιβεβαιώνει τη θέση ότι με τη μείωση της ύλης των δικαστικών συμβουλίων και την απευθείας κλήση στο ακροατήριο θα επιτευχθεί η επιτάχυνση της εκδίκασης εντός των υπερφορτωμένων πινακίων.
β) Η επιτάχυνση της διαδικασίας αντιμετωπίζεται ως απλό αριθμητικό πρόβλημα, το οποίο προσδοκάται να επιλυθεί με τη δημιουργία μονομελών δικαστηρίων, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η συμβολή της συλλογικής διάσκεψης στην έκδοση ορθών αποφάσεων και την ενίσχυση της νομιμοποιητικής βάσης τους. Ακόμη, παραγνωρίζεται ότι ο πολλαπλασιασμός των μονομελών συνθέσεων θα απαιτήσει αντίστοιχο αριθμό αιθουσών, γραμματέων και εισαγγελέων που δεν είναι σήμερα διαθέσιμοι.
Το Σχέδιο Νόμου φαίνεται να αγνοεί ότι ο σεβασμός των θεμελιωδών κανόνων του ποινικού δικονομικού δικαίου ανήκει στον πυρήνα της δίκαιης δίκης. Σε ένα φιλελεύθερο κράτος δικαίου, η επιτάχυνση της ποινικής διαδικασίας δεν επιτρέπεται να επιχειρείται με τη θυσία θεμελιωδών δικαιωμάτων, τη διεκπεραιωτική διεξαγωγή των δικών και τον περιορισμό του λειτουργικού ρόλου του δικηγόρου. Η – καθόλα επιθυμητή- επιτάχυνση της διαδικασίας πρέπει να επιδιωχθεί με την προώθηση εναλλακτικών διαδικασιών, την καλύτερη οργάνωση και εξειδίκευση διωκτικών και ανακριτικών αρχών, την αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας αλλά και την εν γένει βελτίωση των υπαρχουσών δομών.
Το Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης θεωρούμε ότι χρειάζεται ριζική αναμόρφωση, η οποία πρέπει να ανατεθεί σε νομοπαρασκευαστική επιτροπή υψηλού κύρους, ώστε να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του Κράτους Δικαίου και να καταστεί συμβατό με τις θεμελιώδεις αρχές που διέπουν το φιλελεύθερο ποινικό δίκαιο.

1. Αδάμπας Βασίλειος, Επίκουρος Καθηγητής Νομικής Σχολής ΔΠΘ
2. Αναγνωστόπουλος Ηλίας, Ομότ. Καθηγητής Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ
3. Ανδρουλάκης Ιωάννης, Επίκουρος Καθηγητής Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ
4. Αποστολίδης Νικόλαος, Επίκουρος Καθηγητής Νομικής Σχολής ΔΠΘ
5. Αποστολίδου Άννα, Επίκουρη Καθηγήτρια Νομικής Σχολής ΔΠΘ
6. Γιαννίδης Ιωάννης, Ομότ. Καθηγητής Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ
7. Γιαννούλης Γεώργιος, Επίκουρος Καθηγητής Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ
8. Δαλακούρας Θεοχάρης, Καθηγητής Νομικής Σχολής ΔΠΘ
9. Δημάκης Αλέξανδρος, Επίκουρος Καθηγητής Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ
10. Δημήτραινας Γεώργιος, Αναπληρωτής Καθηγητής Νομικής Σχολής ΔΠΘ
11. Δημόπουλος Χαράλαμπος, Καθηγητής Νομικής Σχολής ΔΠΘ
12. Ζαχαριάδης Αθανάσιος, Αναπληρωτής Καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ
13. Καϊάφα – Γκμπάντι Μαρία, Ομότ. Καθηγήτρια Νομικής Σχολής ΑΠΘ
14. Κοσμάτος Κωνσταντίνος, Αναπληρωτής Καθηγητής Νομικής Σχολής ΔΠΘ
15. Κωνσταντινίδης Άγγελος, Ομότιμος Καθηγητής Νομικής Σχολής ΔΠΘ
16. Λίβος Νικόλαος, Αφυπ. Επίκουρος Καθηγητής Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ
17. Μπέκας Ιωάννης, Καθηγητής Νομικής Σχολής ΔΠΘ
18. Μπιτζιλέκης Νικόλαος, Καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ
19. Ναζίρης Ιωάννης, Επίκουρος Καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ
20. Νούσκαλης Γεώργιος, Επίκουρος Καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ
21. Παπακυριάκου Θεόδωρος, Αναπληρωτής Καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ
22. Παρασκευόπουλος Νικόλαος, Ομότ. Καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ
23. Πιτσελά Αγγελική, Αφυπ. Καθηγήτρια Νομικής Σχολής ΑΠΘ
24. Πετρόπουλος Βασίλειος, Επίκουρος Καθηγητής Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ
25. Σάμιος Θωμάς, Λέκτορας Νομικής Σχολής ΔΠΘ
26. Σαχουλίδου Αθηνά, Επίκουρη Καθηγήτρια Νομικής Σχολής ΑΠΘ
27. Συκιώτου Αθανασία, Καθηγήτρια Νομικής Σχολής ΔΠΘ
28. Συμεωνίδης Δημήτριος, Επίκουρος Καθηγητής Νομικής Σχολής ΔΠΘ
29. Συμεωνίδου – Καστανίδου Ελισάβετ, Καθηγήτρια Νομικής Σχολής ΑΠΘ
30. Τζαννετάκη Αντωνία – Ιόλη, Επίκουρη Καθηγήτρια Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ
31. Τζαννετής Αριστομένης, Αναπληρωτής Καθηγητής Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ
32. Τριανταφύλλου Αναστάσιος, Επίκουρος Καθηγητής Νομικής Σχολής ΔΠΘ
33. Χαραλαμπάκης Αριστοτέλης, Ομότ. Καθηγητής Νομικής Σχολής ΔΠΘ
34. Χατζηκώστας Κωνσταντίνος, Επίκουρος Καθηγητής Νομικής Σχολής ΑΠΘ
Συνυπογράφουν οι διδάσκοντες ποινικό δίκαιο και εγκληματολογία σε άλλες Πανεπιστημιακές Σχολές της χώρας:
35. Βιδάλη Σοφία, Καθηγήτρια Παντείου Πανεπιστημίου
36. Γασπαρινάτου Μαργαρίτα, Επίκουρη Καθηγήτρια Εγκληματολογίας & Αντεγκληματικής Πολιτικής ΔΠΘ
37. Κουλούρης Νικόλαος, Αναπληρωτής Καθηγητής Σωφρονιστικής Πολιτικής ΔΠΘ
38. Νικολόπουλος Γιώργος, Καθηγητής Εγκληματολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
39. Τσόλκα Όλγα, Επίκουρη Καθηγήτρια Παντείου Πανεπιστημίου

Κυκλοφόρησε το 19ο τεύχος της ηλεκτρονικής περιοδικής έκδοσης της Ένωσης Ελλήνων Ποινικολόγων

Στο τεύχος αυτό δημοσιεύονται:

1) σημείωμα του εκδότη (Η.Αναγνωστόπουλου) με τίτλο: Σωφρονιστική αποικία;

2) άρθρο του Ν. Βιτώρου, δικηγόρου, με τίτλο: Η “λεπτή κόκκινη γραμμή” ανάμεσα στην δημόσια υποκίνηση βίας ή μίσους και στην ποινικοποίηση του λόγου

3) άρθρο του Κ.Κοσμάτου, Αναπληρωτή Καθηγητή ΔΠΘ, με τίτλο: Η υφ’ όρον απόλυση σε νέες περιπέτειες

4) άρθρο του Β.Γεραπετρίτη, δικηγόρου, με τίτλο: η αιτιολογία της ποινικής απόφασης επί ποινικής διαπραγμάτευσης με αφορμή την ΑΠ 764/2022

5) άρθρο του Ε.Καντιάνη, δικηγόρου, με τίτλο: προβολή βιντεοληπτικού υλικού και ακυρότητες

6) παρουσίαση της ποινικής νομολογίας του ΕΔΔΑ από τον Β.Χειρδάρη

Μετάβαση στην ηλεκτρονική σελίδα της ΕΕΠ