Δήλωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Δικαστών για τις εξελίξεις στο Ισραήλ

Δήλωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Δικαστών για τις εξελίξεις στο Ισραήλ

     Με τη δικαστική μεταρρύθμιση που επιχειρείται στο Ισραήλ, ο Κυβερνητικός Συνασπισμός επιδιώκει να θέσει υπό τον άμεσο έλεγχό του τη δικαιοσύνη και να περιορίσει απροκάλυπτα  την αρχή της διάκρισης των εξουσιών και του κράτους δικαίου. Η προσπάθεια αυτή της Ισραηλινής Κυβέρνησης ανακόπηκε προσωρινά, προκειμένου να αναχαιτισθεί το ιστορικό κύμα των αντιδράσεων και των βίαιων συγκρούσεων που προκλήθηκαν στο εσωτερικό της χώρας.

     Στα πλαίσια της προσπάθειας για την προώθηση της δικαστικής μεταρρύθμισης, οι κρατικές αρχές και τα συστημικά μέσα ενημέρωσης στο Ισραήλ έχουν προχωρήσει σε εκστρατεία δημόσιας δυσφήμησης των δικαστών, με προφανή στόχο να στρέψουν την κοινή γνώμη εναντίον του δικαστικού σώματος και να πείσουν τους πολίτες για την αναγκαιότητα των μεταρρυθμίσεων. Η πρακτική αυτή ακολουθήθηκε και στην Πολωνία, όπου η Κυβέρνηση προχώρησε σε συστηματική δυσφήμηση μεμονωμένων δικαστών αλλά και του δικαστικού σώματος εν γένει, προκειμένου να μειώσει τις αντιδράσεις για τη δικαστική μεταρρύθμιση που έχει ήδη υλοποιηθεί και η οποία έχει οδηγήσει στην ‘πολιτικοποίηση’ της δικαιοσύνης στην Πολωνία, με την τοποθέτηση φιλικά προσκείμενων στην Κυβέρνηση δικαστών στα ανώτατα δικαστήρια και στις θέσεις διοίκησης των δικαστηρίων, καθώς και στην απομάκρυνση ή την άσκηση πειθαρχικών και ποινικών διώξεων σε δικαστές που  θεωρούνται μη φιλικά προσκείμενοι στην Κυβέρνηση. Άλλωστε, όπως έγινε γνωστό, προηγήθηκαν διαβουλεύσεις μεταξύ των δύο Κυβερνήσεων ώστε η Πολωνία να μεταλαμπαδεύσει τη σχετική εμπειρία της στο Ισραήλ.

     Η Ευρωπαϊκή Ένωση Δικαστών, στην οποία μετέχει και η ισραηλινή Ένωση Δικαστών, εξέδωσε την ακόλουθη δήλωση αναφορικά με τις πρόσφατες εξελίξεις στο Ισραήλ και την πρόθεση της Κυβέρνησης να προβεί σε κρίσιμες μεταρρυθμίσεις στο δικαστικό σύστημα της χώρας, την οποία απευθύνει στις διεθνείς και ισραηλινές Αρχές, στα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης Δικαστών και στα διεθνή και ισραηλινά μέσα ενημέρωσης:

     «Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Δικαστών, που εκπροσωπεί πολυάριθμες ευρωπαϊκές δικαστικές ενώσεις, παρακολουθεί τις εξελίξεις στο Ισραήλ που συνδέονται με την εξαγγελθείσα δικαστική μεταρρύθμιση με μεγάλη ανησυχία.

     Πρόσφατες εξελίξεις, συμπεριλαμβανομένης της δημόσιας δυσφήμισης μεμονωμένων δικαστών αλλά και του δικαστικού σώματος εν γένει, αποτελούν φαινόμενα που δυστυχώς παρατηρούνται και σε ευρωπαϊκές χώρες. Αυτές οι πρακτικές είναι απαράδεκτες σε δημοκρατικά κράτη που θέλουν να διέπονται από το κράτος δικαίου, καθώς θέτουν σε κίνδυνο την προσωπική ασφάλεια των δικαστών και καθιστούν αναποτελεσματικό κάθε εποικοδομητικό διάλογο, όπου όλες οι ενδιαφερόμενες πλευρές μπορούν να θέσουν τα επιχειρήματά τους για μία ουσιαστική συζήτηση, χωρίς  ανούσιες δημόσιες αντιπαραθέσεις.

     Υπό το φως των παραπάνω θα θέλαμε να τονίσουμε τα εξής:

     Οι  κρατικές αρχές είναι υποχρεωμένες να αναγνωρίζουν τη νόμιμη συνταγματική λειτουργία που συντελείται από το δικαστικό σώμα και να διασφαλίζουν ότι παρέχονται επαρκείς πόροι για την εκπλήρωση της αποστολής του.

     Η δικαιοδοτική κρίση επί των νομικών υποθέσεων και η ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου είναι εξίσου θεμελιώδους σημασίας για την ευημερία ενός σύγχρονου δημοκρατικού κράτους δικαίου, όπως και οι λειτουργίες της νομοθετικής και της εκτελεστικής εξουσίας. Σε ένα κράτος που διέπεται από την αρχή της διάκρισης των εξουσιών, οι παρεμβάσεις στη λειτουργία της δικαστικής εξουσίας οφείλουν να λαμβάνουν χώρα στα πλαίσια του νόμου και εντός των διεθνώς αποδεκτών κανόνων. Όταν οι πολιτικές δυνάμεις δημόσια ζητούν τον περιορισμό των δικαστικών εξουσιών, αποδεικνύουν ότι κατανοούν ελάχιστα τη σημασία της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης. Όμως υπάρχει μια σαφής γραμμή μεταξύ  αφενός της ελευθερίας έκφρασης και της θεμιτής κριτικής και αφετέρου της έλλειψης σεβασμού και της αδικαιολόγητης πίεσης στο δικαστικό σώμα.

     Οι εκπρόσωποι της εκτελεστικής και  της νομοθετικής εξουσίας οφείλουν να απέχουν από τη χρήση απλουστευτικών ή δημαγωγικών επιχειρημάτων για την άσκηση κριτικής στο δικαστικό σώμα, προκειμένου να αποσπάσουν την προσοχή των πολιτών από τις δικές τους ελλείψεις. Ούτε δύνανται να βάλουν τους δικαστές σε προσωπικό επίπεδο.  Οι πολιτικοί δεν έχουν το δικαίωμα να ενθαρρύνουν την ανυπακοή στις δικαστικές αποφάσεις, πολύ περισσότερο τον εκφοβισμό ή την άσκηση βίας  κατά των δικαστών. Η άσκηση μη ισορροπημένης κριτικής από πολιτικούς αποτελεί πράξη ανευθυνότητας και υπονομεύει, ακούσια ή σκόπιμα, την εμπιστοσύνη των πολιτών στο δικαστικό σώμα. Στις περιπτώσεις αυτές, το δικαστικό σώμα οφείλει να επισημαίνει ότι μια τέτοια συμπεριφορά αποτελεί προσβολή κατά του Συντάγματος ενός δημοκρατικού κράτους και κατά της δικαστικής ανεξαρτησίας.

     Οι πρακτικές αυτές αποτελούν παραβίαση των διεθνών κανόνων.

     Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΑJ».

Κατερίνα Ντόκα

Εφέτης